Wat is inflatie?

Inflatie is een economisch fenomeen dat aangeeft hoe de gemiddelde prijzen van goederen en diensten in een bepaalde periode, meestal een jaar, zijn gestegen. Het kan ook worden gezien als een daling in de koopkracht van een munteenheid – een verlies van reële waarde in de interne munteenheid. Dit komt vaak voor in periodes van economische groei of als reactie op overheidsbeleid. Het belang van inflatie ligt in het effect dat het heeft op de koopkracht van consumenten en de algemene gezondheid van de economie.

Hoe hoog was de inflatie in 2023?

In 2023 toonde de Nederlandse economie tekenen van verbetering, met een significante daling van de inflatie ten opzichte van het voorgaande jaar. Het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) rapporteerde dat de inflatie in 2023 6,2% bedroeg, een duidelijke daling ten opzichte van de hoge inflatie van 11,6% in 2022. Deze afname betekent dat de prijzen in Nederland minder snel zijn gestegen dan in het voorgaande jaar, wat wijst op een toename van de koopkracht van de euro en een gezondere economische omgeving. Dit is een positief signaal voor consumenten en bedrijven, omdat het de druk op de kosten van het levensonderhoud en de bedrijfsvoering verlicht.

Verschil tussen inflatie en deflatie

Inflatie en deflatie zijn twee kanten van dezelfde munt als het gaat om prijsveranderingen. Zoals we al hebben gezien, betekent inflatie dat de prijzen stijgen en dat de koopkracht van het geld daalt. Deflatie daarentegen is het tegenovergestelde: de prijzen dalen en de koopkracht van het geld stijgt. Hoewel deflatie op het eerste gezicht gunstig lijkt omdat goederen en diensten goedkoper worden, kan het leiden tot economische problemen zoals verminderde consumptie, omdat mensen wachten op nog lagere prijzen, en tot problemen voor bedrijven omdat hun winstmarges worden verkleind.

Hoe wordt inflatie berekend?

De inflatie wordt doorgaans berekend op basis van een prijsindex, zoals de consumentenprijsindex (CPI). De CPI meet de gemiddelde prijsveranderingen van een ‘mandje’ van consumentengoederen en -diensten, zoals voedsel, energie, huisvesting, kleding, transport, medische zorg, recreatie en onderwijs.

Om de inflatie te berekenen, neemt men de CPI van het huidige jaar en trekt men de CPI van het voorgaande jaar eraf. Dit verschil wordt dan gedeeld door de CPI van het voorgaande jaar en vermenigvuldigd met 100 om het percentage van de inflatie te krijgen.

Rekenvoorbeelden inflatie

Laten we aannemen dat de CPI van het vorige jaar 105 was en de CPI van het huidige jaar 111,3. De inflatie wordt dan berekend als volgt:
(111,3 – 105) / 105 * 100 = 6%

Laten we een ander voorbeeld nemen. Als de CPI van het vorige jaar 130 was en de CPI van het huidige jaar 137,8, dan wordt de inflatie berekend als volgt:
(137,8 – 130) / 130 * 100 = 6%

In beide voorbeelden is de inflatie 6%, wat betekent dat de gemiddelde prijzen met 6% zijn gestegen ten opzichte van het voorgaande jaar. Inflatie is een belangrijke indicator voor economische beleidsmakers om de gezondheid van de economie te beoordelen en passende maatregelen te nemen.